Gedichten  van  DELFINA  ACOSTA
vertaald door Fa Claes

Delfina Acosta. Asunción, Paraguay, 1956, is dichteres en journaliste. Ze schrijft ook verhalen. Haar eerste gedichten verschenen in Poesía Itinerante, 1984, een collectieve uitgave van het poëzie-atelier "Manuel Ortiz Guerrero". Ze won de prijs Mburucuyá de Plata in de Juegos Florales de Paraguay (culturele wedstrijd bij de 450ste verjaardag van de stichting van Asunción, Paraguay). Van haar verschenen: Todas las voces, mujer... (1986, "Premio Amigos del Arte"), La Cruz del Colibrí (1993). El viaje (1995) is een bundeling van in nationale wedstrijden bekroonde of eervol vermelde verhalen. In 1998 verscheen Romancero de mi pueblo (tweede prijs "Federico García Lorca"), in 2001 Versos esenciales, gedichten opgedragen ter nagedachtenis aan de Chileense dichter Pablo Neruda en waarmee Delfina Acosta de Prijs Pen Club 2003 won. Haar bundel Querido mio is van 2004 (Premio Roque Gaona.) Ze is columniste en verslaggeefster over nationale en internationale literatuur voor het dagblad ABC Color. Veel van haar verhalen en gedichten werden opgenomen in binnen- en buitenlandse bloemlezingen.
Haar bundel Todas las voces, mujer... is een van de meest gelezen werken uit de 'Bliblioteca Virtual de Cervantes'.




ROPAJE

Es el mar mi ropaje: así desnuda
como una enorme ola a ti yo llego.
Mi ocasión la tormenta y los relámpagos,
y es la montura de mi amor el viento.
No retorno: yo voy pues son mis pasos
como a la hierba la pasión del fuego.
Soy la bestia de larga cabellera
que lame la otra lengua que es el beso.
En la forma de piedra me hallo a gusto
porque es así tan duro mi silencio
que no lo vencerá el dolor del mundo,
ni del odio la gota de veneno.
Es el mar mi ropaje: así desnuda
como una enorme ola a ti yo llego.
Brotaron en mis manos de agua sucia
las flores venenosas de estos versos.


ÁNGELUS

Quién pudiera aprender los largos versos
que saben las oscuras golondrinas;
ellas retornan al oír el canto
de lo que fue un lejano Ave María.
Quién dijera de pronto al recordarme:
delante de una lámpara encendida
dejaba en cada línea de papel
los versos que las páginas perdían.
Solía al ver crecidas su melena,
su lágrima y su uña andar sombría.
Y le han crecido por andarse triste
en vez de cualquier cosa, margaritas.
Y que se diga un dulce cuento al niño:
bajó la muerte a ella cierto día
en que la lluvia se volvió una gota
sobre la rosa que perdió la vida.


LOS PASAJEROS

Amigo, vamos a abordar un tren.
Desde la ventanilla miraremos
a los lobos cercándole a la luna,
y a la lluvia apagando al firmamento.
Tomaremos un breake en la campiña
donde grazna al Señor un triste cuervo.
Lloverá y volveremos a subir.
Me habré marchado de tu abrazo lejos.
Sin darme cuenta de que te has quedado
debajo del ciprés que arquea al viento,
te contaré las cosas que he callado,
y te diré en la boca que te quiero.
El tren habrá parado en la comparsa
que de esquina en esquina va hasta el puerto.
Después de un rato pitará, y entonces
me iré con él para pasar de lejos.


EL VERDADERO MUNDO

                                               A Fa Claes

Recuerdo el viento: fresco en la arboleda,
o anunciando tormenta entre los pájaros,
le daba larga cuerda a mi niñez.
Yo le pasaba, entonces, mis cabellos
al viento, y él jugando se los daba
al perro que ladraba tras de mí.
Correr, jugar, morir de golpe sobre
el largo pasto, la colina aquella,
el verdadero mundo a la intemperie,
en donde el sol de abril también se echaba.
Después, sucia de viento todavía,
regresar a la casa mansamente.
Mi voz quedó colgada de las ramas.
Mis ojos se vaciaron en las lluvias.
También perdí mi nombre. ¡¡Nada!, ¡¡nadie!
soy yo sin la razón de lo que amaba.


POEMA A MIS ESPOSOS

Ay, mis esposos, todos mis esposos
se fueron a la mar, ayer, mañana.
Guardé sus blancas ropas, la fortuna
de pobres con que hicimos las moradas.
Viuda me quedé; vestí de luto
y fui por pueblo esquivo saludada.
Un perro, la comida justa, un lecho
es todo cuanto tengo por cordura,
porque al soplar el viento de la noche,
los búhos al rezar, y andar la lluvia,
qué loca voy diciendo por las calles,
verdades, si vestida, mal desnuda.
La espina ¿para qué? ¿Por qué la rosa?
Amor y desamor no dan descanso.
Pasar por esta vida y a esta hora
se paga con tristeza si no espanto.


PERRA SOMBRA

¿Quién soy? Apenas me conozco orando
a un Dios que dicen que creó las olas,
y a la mañana me recuerdo ciega,
limpiando de malezas a las rosas.
¿Quién soy? A veces me pretendo amando
a un hombre que en mi perra sombra
camina lento, distraído y triste
y va a escupir su mal de amor a solas.
¿Quién soy? Yo soy la bestia perseguida
por asesino lobo que ya ronda
mi casa por el pueblo iluminada,
mi blanco lecho en que me duermo loca.
Yo soy la sangre eterna de los ríos.
Por mi dolor los dioses se apasionan.
Y brotan de mis ojos flores ciegas.
Y muero sana y perramente a solas.


LAS LEYES

Yo soy culpable; si tan sólo atiendo
a mi engañoso antojo que no mira,
ni ve, ni oye, de las culpas libre
estoy; yo me aconsejo con la prisa
de quien tan sólo divertirse quiere.
De tantos sitios salgo con la risa
horrible de sentirme sana y bella.
Mas hoy subí los muros de mi vida
y vi que soy culpable de las cosas
que no se curan, y me vi vestida
con piojos, sarna y pulgas de las necias.
Perdón te pido Dios; si tú me citas
las aguas de mi río irán en paz
al mar donde se ahogan las malditas
mujeres que las leyes no obedecen.
Yo soy culpable, Dios, de ser yo misma.


BODAS CON JESÚS

¿Faltar a mi deber? Jamás, amado,
pues si te fuera infiel, ¿con cuál marido
tendría yo las bodas más hermosas,
que no sean esas que pasé contigo?
He puesto petición en boca mía,
y tú con dulce sí me has respondido,
aquella noche en que cayeron vientos,
y había un cielo, y un primer rocío.
Fue desde entonces nuestro amor la casa
donde jamás llegó a nacer un hijo,
ni mundo pasajero techo halló,
aunque la mala gente a vernos vino.
Si bella todavía me encontraran
es porque en buena tú me has convertido.
Queriéndonos la vida es dulce día.
Amándonos la muerte es lar divino.


LA PUERTA

Cualquiera llama a mi pesada puerta.
Cenar suelo con reyes y mendigos.
Ay, cómo me atareo en repartir
en dos iguales partes lo servido.
Y es entre gente que a mi hogar se llega,
contándome unos casos divertidos,
cuando me acuerdo yo de tu anunciada
visita bienamado y ahorro el vino.
Mi casa aseo día a día y pongo
sobre la mesa aroma de jacintos.
Mientras te aguardo, ¿quién también te aguarda?
Y si te llegas, ¿cena quién contigo?
Ay, tú que me confundes o enterneces
con tus palabras puestas en mi oído.
¿Las cosas que me dices son las mismas
que oyen las otras y les da lo mismo?


SI UN ÁRBOL ROJO

Tan sólo los cocuyos para ver
tus ojos y esas largas manos tuyas
donde pondré mi rostro mientras cae
un pronto atardecer que me desnuda.
Porque este amor es noche sin su lecho,
y duerme solo, y con su mal se cura,
por eso es que te quiero. Yo acomodo
este querer sin madre en la pastura.
Si un árbol rojo peina mis cabellos
enfermo de una fiebre que es locura,
me quema el rostro la melancolía
y ya me dan las aves por difunta.
Estando inmóvil una ennegrecida
estrella prende en torno a mi cintura.
Y doy a luz a niños enfermizos
que a media noche parten tras la luna.


COSAS RARAS

Amigo, hablemos de esas cosas raras.
¿Tú crees en fantasmas, en las sombras
de los asesinados y suicidas
que vagan a la noche, por las calles,
al lado de la gente, de los perros,
y dejan al pasar su aliento frío?
¡Nadir! ¡Nadir! Ayer soñé con ella.
Con gestos y señales de una muda
buscó Nadir decirme que se hallaba
contenta en una celda de su tumba.
Yo le llevé recién cortadas rosas.
Amigo, se me ocurre que debajo
de la lodosa tierra hay más que huesos
y larvas. Sobre tierra hay alacranes:
los muertos inconclusos que desean
morir o envenenar a sus amantes.


NADIR

Amigo, hablemos de las cosas raras.
¿Tú crees en fantasmas, en las sombras
de los asesinados y suicidas
que vagan, a la tarde, o hacen rondas
en torno a un niño gris, y al perro dejan
afuera, haciendo viento con la cola?
¡ Nadir ! ¡ Nadir ! Ayer soñé con ella.
Mitad Dios Padre, espíritu, y magnolias,
me dijo mi Nadir que me soñaba
desde su muerte, al dar, la flor, la hora.
Yo le llevé recién cortadas brisas.
Amigo, se me ocurre que hay costosas
criaturas de la tierra donde hay huesos
y famas. Y también existen bocas
de muertos entre muertos convertidos
en el enjambre de un amor que llora.


AQUELLA QUE TE AMÓ

Palomas, de repente, en mis mejillas.
Un sacudir de alas cuando llegas,
amado, a mi presencia, y me perdonas,
y arrancas de mi amor la sola queja.
Me juras por tus muertos, yo te juro
por Dios que a los demonios atormenta.
Y en brasas se convierten las palabras.
En pájaros sangrientos que pelean
por las migajas de la hostia última.
Ámame hombre en esta noche negra.
Mi historia es esta: un lecho solitario,
un despertarme atada siempre a hiedras
y una almohada llena de tu rostro.
Mi vida toda es sólo sueño, niebla.
Mas llegas y mi voz ya no es cautiva.
Y aquella que te amó se me asemeja.


NO SÉ QUIÉN

Y fuera moza y me salieran frescas
mejillas donde escriba yo un lunar.
Y oliera a cesta nueva como huelen
las niñas acabadas de peinar.
Y no sé quién me enviara siete páginas:
"Como una verde hoguera es el pinar.
Practica siempre el lirio ser la rosa".
A veces me quisiera enamorar.
Soltara alguna tarde mis vestidos,
mis llamas azuladas sin lavar.
Partiera envuelta en luces del crepúsculo.
Volviera silenciosa y sin casar.
Callada cual luciérnaga es la noche.
En el espejo oscuro me oigo hablar.
Y fuera moza y me salieran frescas
mejillas donde escriba yo un lunar.


EL POETA

Poeta, tú que dices, tú que callas,
tú que eres hombre y además camino
y vas detrás de las palabras y hundes
en el amor de luto tu cuchillo.
La pena es todo cuanto vale, ¿escuchas?,
más que la triste copa vuelta añicos,
más que los rayos de asustados cielos
si de ellos cae todo lo infinito.
Sólo tú caves en los largos versos.
Un pálido ataúd en ti metido
es tu poesía, desdichado dios,
y eres también los clavos y el martillo.
Tan corta es la distancia entre la vida
y la inminente muerte, los domingos.
Desafiando a la razón y al cosmos,
naciste para hacerte sólo abismo.


LUNA ENAMORADA

Ya son las altas horas de la noche.
Un pájaro espectral el vuelo alza.
Yo siento sus graznidos como piedras
en las oscuras aguas de mi alma.
Al monte me llevaba algunas tardes
mi amante, y yo tras él aleteaba.
¡Ay!, besos repentinos como lluvia,
para mi amor de enero y flores blancas.
Después aquel aliento de tristeza,
el odio en su guarida de palabras.
Y ahora esta afición de estarme muerta;
morir y ser la lúgubre campana
sonando en el oído de los lirios
que caen como escombros de las ramas.
Soy luna enamorada que obedece
al perro que le aúlla en la otra cara.


EL ROSTRO DE DIOS

Ayer soñé contigo, Dios, y eras
el trueno de las doce y la alta luna
en una eterna noche entristecida.
La fiebre, pobre Dios, se te hizo furia.
Venías a decirme que me di
con mi gorrión amado a alegre fuga.
Y yo, ni arrepentida ni miedosa,
sentí que no era más tu rosa única.
Oíamos al mar golpear su pecho
contra la noche de una boca pura.
Veíamos al cielo desangrarse
como un amor que ya jamás se cura.
Por un instante el grillo de las sombras
calló las lenguas de las olas duras.
Por la callada puerta te marchaste.
¡Y vi tu rostro hermoso y de ultratumba !


POETISAS

¡Ay!, mujercitas tristes, distraídas,
que llevan por sombreros las palomas.
Un verso taciturno las persigue
porque los lirios por su herida aroman.
Yo sé la noche pálida que cantan
y la estrellada noche que no nombran.
Ah... versos cual los ojos bajo lluvias
y flores arrancadas como bocas.
Yo sé, sombrías mías, que esta pena
de ya no ser las mismas, sino sombras
de algún querer tan dulce y maldecido,
en su mirada encienden brasas locas.
Si fueran aves de alegría y frutas...,
pero una llama triste las devora.
¡Ay!, mariposas, hijas del espanto,
y del decir más triste que enamora.


DIOS ENAMORADO

Y tenga ya la primavera piel
gitana, y hable Dios, enamorado.
De mí no quede ya sino aquel viento
que todo se llevó, también mi canto.
Tarde de mar impuro y marineros
cuya tristeza culpan a los astros.
Horribles rosas y un olor a sangre
en su boca tenía aquel verano
en que partiste. Triste como tú
yo me quedé, y un viento acuchillado
me descalzó y bajó a mis pies la noche.
El agua tuvo gusto a vino amargo.
Mas tengan buen color las parraleras
y diga la mujer el nombre amado.
Los besos buscan a las bocas tibias.
Quiere el amor estar ya en sí acostado.


DIOS ENAMORADO

Que tenga piel gitana ya el estío
y hable Dios con verso enamorado.
De mí no quede ya sino aquel viento
con que voló la alondra de mi canto.
Tarde de mar impuro, y marineros
cuya tristeza culpan a los astros.
Olor a sangre y amapolas muertas,
en que partiste, tuvo aquel verano.
Ay, triste como la mujer más triste
yo me quedé, y un viento destapado
me descalzó y bajó a mis pies la noche.
El agua entonces era vino amargo.
Mas tengan bocas frescas las violetas
y diga la mujer el nombre amado.
Las flores buscan trenzas que ponerse,
y algún amor, para acostarse, pasto.


JUICIO

Y fui a nacer y el mundo enloqueció:
Atardecer de mares y naufragios.
Las aves antes de alcanzar altura
caían en un bosque ensangrentado.
Un elefante triste en cierto circo,
los ojos agrandados mantenía
del público contento. ¡Ay, cuánto éxito:
con sólo tropezarse los enanos
reír hacían a la humanidad,
y el tigre, con rugir, causaba espanto.
Y fui poetisa y acabé creyendo
extraña la razón de los humanos.
Y me tejí mantilla en luz y luto.
Y a quien me amó pedí llevarme al circo
y ahí dejarme, lejos de este mundo.
Que sólo en los payasos vi juicio.


SIN ALONDRA

Melancolía: el sauce de sepulcros,
la tierra que no alcanza a ser magnolia,
las luces del crepúsculo, el adiós
por el que vuelve el corazón a solas.
Y qué melancolía aquella rama
sin flor, sin corazón y sin alondra.
Mi corazón, manzana negra, busca
al extranjero infiel que no me nombra.
La tarde se ha poblado de llovizna.
Transcurre en los jazmines el aroma
de toda la palabra enamorada
que nadie me decía en dulces horas.
Me quiso él silenciosa y se llevó
mis alas y mis quejas más hermosas.
¡Ay!, cuán oscuras lámparas me alumbran.
¡Y qué tristeza el alma sin su sombra!


ROSAS CUAL MONEDAS

Te rezo Jesús mío en largas noches
estando florecidas las estrellas.
Y cuando a ti te rezo, vela en mano,
el fósforo se apaga en su tristeza,
se enfrían como el viento mis palabras,
y la mirada se me vuelve tierra.
"Amén", me oigo decir, y ya el silencio
me envuelve como carta nunca abierta.
Jesús, el de la cruz, que das la espalda,
el de la luz que mueves a las hierbas,
a ti te pido, en esta enferma hora,
para mis manos rosas cual monedas.
Señor, mi redentor, mi bien amado,
yo sé en mi petición quedarme quieta.
Y va mi voz a ti como al aljibe.
¿Mas que piedad es ésta, de aguas secas?


ALMA

No tengo más rebozo que la lluvia.
Un pájaro se calla en el silencio
de la tristeza niña de la tarde.
Mi alma atardecida busca el fuego
del solitario anillo de tu mano
que se guardó la boca de mi beso.
Te quiero, me decías, y en mis párpados
morías con un mudo beso negro.
Noche sin luna. Se enredó mi voz
con un silbido, y al hincharse el viento,
fue al río, fue a los campos, fue a las jaulas
de trinos rotos que se saben presos.
¿Qué sombra mi figura así encorvó?
¿Qué rayo ha ensombrecido mis cabellos?
Llévame ya el amor por ti encendido
porque en lejanas celdas yo me quemo.


SUCEDE

Sucede que envejezco, que mi carne
ya se deshoja porque es mi enemiga.
Morir o envejecer. La tarde oscura,
la noche blanqueada en mis mejillas,
me ocurren, y me ocurre la tristeza
del corazón. De niña no sabía...
Me hablaban de muñecas de cristal,
de la importancia de las blancas cintas
en el cabello azul, o me llevaban
al cine; me contaban las mentiras
que a ellas les dijeron, y yo buena
y sana fui instalada en una esquina
del tiempo hasta que ahora, a la hora
de aquel reloj que marca el mediodía,
me digo - finalmente - que en mi rostro
el sol se puso ya. Cuán largo día...


LA LUNA EN LAS PENUMBRAS

Sobre tus hombros inclinar mi rostro
Un lirio aún vivo que encontré, contarte.
Soy la culpable de tus largos versos
donde una llama ciega y negra arde.
"La luna en las penumbras" es un verso,
y todo cuanto muere o cuanto nace:
la ropa de la flor, la carne blanca
de las orquídeas que al amor se abren.
Mirarte amado, y verme en tu mirada,
besar tu anillo azul, pero abrazarte
como si el tiempo fuera a despedirse.
¿Qué es esto de perderse y encontrarse?
Por un camino de furiosas hojas
se va el destino rojo de la tarde.
Tú, mi agua pura, y yo, también, tu agua.
Mas tú mi escándalo, secreto amante.


MI REINO

Mi reino es de los astros misteriosos,
del fuego que susurra en el ocaso.
Se me figura milagrosa tela
el cielo con su azul iluminado.
Conmigo no es el hombre sino el ángel.
Su sombra se hace sol en mi costado.
Busqué de su costumbre una palabra,
y en sus pisadas me encontré rebaño.
Mi reino es de las olas de la mar
que nunca, impetuosas, dan descanso.
De las estrellas fijas a los ojos
pues son criaturas de un querer muy manso.
Si llueve es porque lluevo lentamente
y si amanece es porque ya me aclaro.
Cuando anochece y no aparece el cielo
el viento de mi reino está callado.


DE MEMORIA

Tienen las ramas esta madrugada
el bienvenido aliento de las rosas.
Las blancas mariposas de mis manos
nadie las ve, ¡ y cómo te devoran !
Dondequiera que estés mi amor te llama.
Yo quiero que me escuches; es ahora
el tiempo del encuentro; ¿no percibes
cómo se buscan, sin saber, las cosas?
Amigo, amante, déjame decirte,
y dime tú también. Llegó la hora.
Las lágrimas con luces del rocío,
el viento de cristal, las altas olas
nos buscan, llameando, desde ayer.
Abren caminos, árboles, auroras.
Amado, nuestros besos, tantos besos,
y un beso, yo los supe de memoria.
Debajo del rojizo sol de flores
te aguardo siempre dentro de mi sombra.


APUNTES ESENCIALES

Llevo contando el viento, el aire, el cielo,
la bruma, la llovizna y el rocío.
Sumo la hierba, el sol, la sombra lenta
de la cosecha convertida en trigo.
Anoto hierbas, tallos, ramas, fuego,
crepúsculos, estrellas y navíos.
Procuro no olvidar ningún silencio,
ninguna media voz, ningún testigo.
Y ahora sé que aun estoy en falta
con tantas cosas. Es éste mi libro:
un transcurrir del día innumerable,
de cuanto se han callado los espinos,
para que se dijeran los amantes.
Más puede mi palabra que el olvido.
Se escriben muchas cosas, pero olvidan
la luna con temblor, algún ladrido,
las sábanas caídas de su lecho,
aquel amor que nace, clandestino.

 GEWAAD

De zee is mijn gewaad: zo, naakt
gelijk een enorme golf, kom ik tot bij jou.
Mijn gelegenheid de storm en de bliksems
en van mijn liefde is het rijdier de wind.
Geen terugkeer: ik ga, want mijn stappen zijn
zoals voor het kruid de passie van het vuur.
Ik ben het langharige beest
dat de andere tong likt die de zoen is.
In de stenen vorm voel ik me thuis
omdat op die manier mijn stilte zo hard is
dat het leed van de wereld haar niet zal overwinnen,
en niet van de haat de druppel gif.
De zee is mijn gewaad: zo, naakt
gelijk een enorme golf, kom ik tot bij jou.
In mijn handen met vuil water ontkiemden
de giftige bloemen van deze verzen.


ANGELUS

Wie had de lange verzen kunnen leren
die de donkere zwaluwen kennen;
ze keren terug bij het horen van de zang
van wat een ver Ave Maria was.
Wie had plots gezegd toen hij zich mij herinnerde:
vóór een ontstoken lamp
liet ze op elke regel van het papier
de verzen staan die de bladzijden verloren.
Ze placht er somber uit te zien als ze zag dat haar
haar en haar tranen en haar nagels waren gegroeid.
En om er droevig uit te zien zijn voor haar
madeliefjes gegroeid in plaats van onverschillig wat.
En laat iemand het kind een lief verhaal vertellen:
de dood daalde tot bij haar op een dag
waarop de regen een druppel werd
op de roos die het leven verloor.


DE PASSAGIERS

Vriend, we zullen op een trein stappen.
Vanuit het raampje zullen we kijken naar
de wolven die de maan omkringen
en naar de regen die het firmament uitdooft.
We nemen straks een pauze in de vlakte
waar een droevige kraai tot de Heer krast.
Het zal regenen en we stappen terug in.
Ik zal zijn weggegaan van je verre omarming.
Zonder er me rekenschap van te geven dat je onder
de cipres bent blijven staan die buigt voor de wind
zal ik je de dingen vertellen die ik heb verzwegen
en in je mond zal ik je zeggen dat ik van je hou.
De trein zal hebben haltgehouden tussen de figuratie
die van hoek tot hoek tot aan de haven gaat.
Na een tijd zal hij fluiten en dan zal ik
met hem vertrekken om in de verte voorbij te komen.


DE WERKELIJKE WERELD

                                               Voor Fa Claes

Ik herinner me de wind: fris in het bosje,
of die storm aankondigt onder de vogels,
hij liet mijn jeugd de vrije teugel.
Ik liet destijds mijn haren over aan de wind
en speels gaf hij ze verder aan
de hond die achter mij aan blafte.
Lopen, spelen, plots doodvallen op
de brede weide, die heuvel daar,
de werkelijke wereld onder de blote hemel
waarin de aprilzon zich te buiten ging.
Daarna, nog vuil van de wind,
gedwee naar huis terugkeren.
Mijn stem bleef aan de takken hangen.
In de regens liepen mijn ogen leeg.
Ook mijn naam ging verloren. Niets, niemand
ben ik zonder de zijnsgrond van wat ik beminde.


GEDICHT VOOR MIJN ECHTGENOTEN

Ach, mijn echtgenoten, al mijn echtgenoten
gingen naar zee, gisteren, morgen.
Ik bewaarde hun linnengoed, het fortuin
der armen waarmee we ons huishouden inrichtten.
Weduwe bleef ik; ik kleedde me in de rouw
en werd door schuwe mensen gegroet.
Een hond, nauwelijks genoeg te eten, een bed
is al wat ik bezit aan gezond verstand,
want bij het waaien van de nachtwind,
het bidden van de uilen en het gaan van de regen,
wat loop ik waanzinnig langs de straten
waarheden te vertellen, ik, gekleed een mislukt naakt.
De doorn, waartoe dient die? Waarom de roos?
Liefde en haar bekoeling schenken geen verwijl.
Door het leven gaan ook op dit uur
betaal je met droefheid zo niet met ontzetting.


KWALIJKE SCHADUW

Wie ben ik? Ik ken amper mezelf die bidt
tot een god die naar hun zeggen de golven schiep,
en 's morgens acht ik me alleen maar blind
waar ik het onkruid wied tussen de rozen.
Wie ben ik? Soms geef ik voor dat ik een man
bemin die in mijn kwalijke schaduw
langzaam loopt, verstrooid en droevig en die
zijn liefdesleed gaat uitspugen alleen.
Wie ben ik? Ik ben het beest dat achtervolgd
wordt als een moordzuchtige wolf die zelfs
mijn door het dorp verlichte huis belaagt,
mijn witte bed waarin ik slaap, waanzinnig.
Ik ben het eeuwige bloed van de rivieren.
De goden raken in vervoering voor mijn leed.
En uit mijn ogen bloeien blinde bloemen.
En ik sterf ongedeerd maar honds alleen.


DE WETTEN

Ik draag de schuld; als ik alleen maar toegeef
aan misleidende wispelturigheid
die niet kijkt, niet ziet, niet hoort, ben ik vrij
van schuld; ik ga te rade met de drukte
van wie alleen maar zich wil amuseren.
Met hatelijke lach me goed en mooi
te weten keer ik van overal weer.
Mijn levensmuren beklom ik vandaag
en zag me schuldig aan de dingen die
niet zijn te helen, en zag me gekleed
met luizen, schurft en van de ergste vlooien.
Vergiffenis vraag ik, God; als jij mij roept
trekken de wateren van mijn stroom geduldig
naar de zee waarin de vervloekte vrouwen
verdrinken die aan geen wet gehoorzamen.
Ik draag de schuld, God, van mezelf te zijn.


HUWELIJK MET JEZUS

Tekort schieten aan mijn plicht? Liefste, nooit,
want was ik ontrouw, met welke echtgenoot
kende ik dan een mooier huwelijk dat niet
dit huwelijk zou zijn dat ik met jou beleef?
Ik heb de vraag wel in mijn mond genomen
en jij met een zacht ja hebt mij geantwoord
die nacht waarin de wind is stilgevallen
en er een hemel was, de eerste dauw.
Vanaf die tijd is liefde het huis geweest
waar nooit een zoon ter wereld is gekomen
en geen vluchtige wereld onderdak vond
hoewel het kwade volk ons kwam bezoeken.
Indien ze mij ook nog als mooi ervaarden
was het omdat jij mij die goedheid gaf.
In overgave is ons leven zoele dag.
In liefde is de dood goddelijk verblijf.


DE DEUR

Aan mijn logge deur.klopt eender wie aan.
Ik eet zowel met koningen als bedelaars.
Ach, hoe druk ben ik om het opgediende maal
in twee gelijke porties te verdelen.
Als mensen langskomen om mij wat grappigs
te vertellen bij mij thuis, komt het voor
dat ik aan je aangekondigde bezoek denk
mijn zeer geliefde en ik spaar de wijn.
Dag na dag maak ik schoon in huis en zet
aroom van hyacinten op de tafel.
Wie anders wacht op jou terwijl ik wacht?
En als je komt, wie gaat met jou aan tafel?
Ach, jij die me in de war brengt en vertedert
met je woorden die je me in 't oor fluistert.
Wat je mij zegt, horen dat ook de anderen
en geef je anderen ook wat je mij brengt?


INDIEN EEN RODE BOOM

Alleen maar de glimwormen om je ogen
en die lange handen van je te zien
waarop ik mijn wang zal vlijen terwijl
een vroege avond valt die mij ontkleedt.
Want deze liefde is nacht zonder zijn bed
en slaapt alleen, en heelt zich met zijn euvel,
daarom bemin ik je. In weiland zorg ik
voor plaats voor deze moederloze liefde.
Indien een rode boom ziek van een koorts
die waanzin is mij door mijn haren kamt
schroeit de melancholie mijn aangezicht
en vogels zien mij aan voor overleden.
Waar ik onbeweeglijk sta grijpt een zwart
geworden ster mij bij mijn middel vast.
En ik breng zwakke kinderen ter wereld
die naar de maan trekken om middernacht.


RARE ZAKEN

Vriend, praten we over die rare zaken.
Geloof jij aan schrikbeelden, aan de schimmen
van de vermoorden en zelfmoordenaars
die aan de zijde van de mensen, naast
de honden, door de straten zwerven 's nachts
en hun koude adem achterlaten in 't voorbijgaan?
Nadir! Nadir! Gisteren droomde ik van haar.
Met gebaren en tekens van een stomme
zocht Nadir me te zeggen dat ze zich
goed gevoelde in een cel van haar graftombe.
Ik bracht haar vers geplukte rozen. Vriend,
mij schiet te binnen dat onder de modder
en de grond er meer is dan beenderen
en larven. Boven de grond zijn er schorpioenen:
de onvoltooide doden die willen sterven
of die hun geliefden willen vergiftigen.


NADIR

Vriend, laten we over rare zaken praten.
Geloof jij aan schrikbeelden, aan de schimmen
van de vermoorden en zelfmoordenaars
die in de middag zwerven of rondjes lopen
rond een vergrijsd kind en die de hond buiten
laten staan waar hij met zijn staart kan waaieren?
Nadir! Nadir! Gisteren droomde ik van haar.
De helft God de Vader, geest en magnolia's,
zei mijn Nadir me dat ze mij droomde
sinds haar dood terwijl de bloem het uur sloeg.
Ik bracht haar pas geplukte zachte bries.
Vriend, mij schiet te binnen dat waardevolle
wezens van op aarde leven waar beenderen
en faam bestaan. En ook bestaan er monden
van doden onder doden omgezet
tot een zwerm volk van liefde onder tranen.


ZIJ DIE JOU LIEFHAD

Een vlucht duiven plotseling op mijn wangen.
Schudden van vleugels, geliefde, als jij
in mijn nabijheid komt en mij vergeeft
en mij mijn enige liefdesklacht ontlokt.
Je zweert me bij je doden, en ik zweer je
bij God die de demonen tormenteert.
En woorden worden tot gloeiende kool,
tot bloedende vogels die ruzie maken
over de kruimels van de laatste hostie.
Bemin mij, man, in deze donkere nacht.
Heel mijn verhaal is dit: een eenzaam bed,
een ontwaken steeds aan klimop gebonden
en een hoofdkussen vol met je gezicht.
Mijn hele leven is slechts droom, is mist.
Maar kom, dan is mijn stem niet meer bevangen.
En die jou liefhad is aan mij gelijk.


IK WEET NIET WIE

Kind zou ik zijn en ik had frisse wangen
en daarop schreef 'k een schoonheidsmoedervlek.
En ruiken zou ik naar een nieuwe korf
zoals de pas gekamde meisjes ruiken.
Ik weet niet wie me zeven zijtjes stuurde:
"De pijnboom ziet eruit gelijk groen vuur.
De lelie oefent steeds om roos te zijn."
Ik wilde graag verliefd zijn nu en dan.
Mijn kleren knoopte ik op een middag los,
mijn ongepoetste blauwachtige vlammen.
In schemerlicht gehuld, zo ging ik heen.
Ik keerde in stilte weer en ongehuwd.
Zwijgzaam gelijk de glimworm is de nacht.
Ik hoor me praten in de donkere spiegel.
Kind zou ik zijn en ik had frisse wangen
en daarop schreef 'k een schoonheidsmoedervlek.


DE DICHTER

Jij, dichter, die spreekt, jij, dichter, die zwijgt,
jij die mens bent en bovendien de weg,
en achter woorden aan gaat en voluit
je mes plant in de liefde tot de rouw.
De moeite is wat telt, hoor je, meer dan
het trieste glas dat hier aan scherven viel,
meer dan de bliksem uit verschrikte hemel
als daaruit al het mateloze valt.
Alleen jij graaft de diepten in je verzen.
Een bleke doodskist in jou neergelaten
is je poëzie, arme drommel god,
en zelfs ben jij de spijkers en de hamer.
Zo kort, op zondag, is de afstand tussen
leven en de op handen zijnde dood.
Om het verstand en het heelal te tarten
werd jij geboren om afgrond te zijn.


VERLIEFDE MAAN

Het zijn de late uren van de nacht.
Huiveringwekkend vliegt een vogel op.
Ik voel zijn krassen gelijk stenen vallen
in het donkere water van mijn ziel.
Mij voerde mijn geliefde 's avonds soms
de berg op en klapwiekend volgde ik.
Ach, zoenen, onverwachte, gelijk regen
over mijn vroege liefde en blanke bloemen.
Daarna die adem van verdriet,
de haat in zijn nesthol van woorden.
En nu die voorliefde om dood te zijn;
sterven en de onheilspellende klok zijn
die aan het luiden is in 't oor der lelies
die van de takken vallen gelijk puin.
Ik ben verliefde maan gehoorzaam aan
de hond die naar haar ander aangezicht huilt.


HET GEZICHT VAN GOD

Gisteren droomde ik van je, God, je was
de donder van twaalf en de hoge maan
in een verdrietige eeuwige nacht.
De koorts maakte je razend, stakker God.
Je kwam me zeggen dat ik blij op de vlucht
geslagen was met mijn geliefde mus.
En ik, zonder berouw of vrees, verstond
dat ik je enige roos niet meer was.
We hoorden hoe de zee haar boezem sloeg
tegen de nacht met een zuivere mond.
We zagen het, de hemel bloedde leeg
gelijk een liefde die nooit meer geneest.
De krekel van de schaduwen, heel even,
verzweeg de talen van de harde golven.
Door stille deur vertrok je. En je heerlijke
gezicht zag ik, en van voorbij het graf.


DICHTERESSEN

Ach, vrouwtjes, zo bedroefd en zo verstrooid,
met duiven op hun hoofd in plaats van hoed.
Hen achtervolgt een somber gestemd vers
omdat de lelies uit hun wonden geuren.
Ik ken de bleke nacht die ze bezingen
en de besterde nacht die ze bezwijgen.
Ah... verzen zoals ogen in de regen
en gelijk monden afgerukte bloemen.
Ik weet, zwaarmoedigen, dat deze pijn
om niet meer dezelfden te zijn maar schaduwen
van een liefde, zo teder en vervloekt,
in zijn ogen wilde gloei doet ontbranden.
Waren het vreugdevogels maar en vruchten...,
maar een verdrietige hartstocht verteert ze.
Ach, vlinders, dochters van doodsschrik en van
het meest bedroefde spreken dat verliefd maakt.


GOD VERLIEFD

Nam nu de lente maar nieuw leven aan,
zigeunerin, en mocht God, verliefd, spreken.
Van mij hoeft niets te blijven dan de wind
die alles meegevoerd heeft, zelfs mijn zang.
Middag met vuile zee en met matrozen
die hun verdriet toeschrijven aan de sterren.
Akelige rozen en de geur van bloed
had gindse zomer destijds in zijn mond
toen jij wegging. Droef als jij bleef ik achter
en een zelf overhoopgestoken wind
ontschoeide mij en smeet de nacht aan mijn voeten.
Het water had de smaak van zure wijn.
Maar laat de rankensteunen mooier kleuren
en dat de vrouw de zo geliefde naam noemt.
De zoenen zoeken naar de zoele monden.
De liefde wil in zich reeds zijn beslapen.


VERLIEFDE GOD

Kreeg maar de zomer een zigeunerhuid
en mocht God in verliefde verzen spreken.
Van mij hoeft niets te blijven dan de wind
waarin de leeuwerik van mijn zang opsteeg.
Middag met vuile zee en met matrozen
die hun verdriet toeschrijven aan de sterren.
Geur van bloed en van stervende papavers
had gindse zomer toen jij van hier wegging.
Ach, droevig gelijk de droevigste vrouw
bleef ik achter, en de wind bandeloos
ontschoeide mij en smeet nacht aan mijn voeten.
Het water was destijds bittere wijn.
Laat de viooltjes frisse mondjes tonen
en dat de vrouw de zo geliefde naam noemt.
De bloemen zoeken vlechten om te dragen
en liefde om naar bed te gaan een wei.


VERSTAND

Ik werd geboren en de wereld gek:
avondschemer van ondergang en zeeën.
Vooraleer ze de hoogte haalden vielen
de vogels in het bloeddoordrenkte bos.
Een olifant, droevig, hield in dat circus
de ogen van het voldane publiek
groot open staan. Ai, kijk, wat een succes:
door struikelen alleen al konden dwergen
de hele mensheid aan het lachen brengen;
de tijger, met gebrul, joeg doodsangst aan.
En ik was dichteres en ging vermoeden
dat het verstand van mensen heel bizar was.
Ik weefde mij een sjaal van licht en rouw.
Mijn liefsten vroeg ik: breng me naar het circus
en laat me daar, ver weg van deze wereld.
Omdat ik enkel rede vond in clowns.


ZONDER LEEUWERIK

Zwaarmoedigheid: de grafwilg, aarde die
er niet toe komt magnolia te zijn,
de lichten van de schemering, vaarwel
voor hem wiens hart eenzaam terugkeert.
Hoeveel zwaarmoedigheid draagt niet die tak
zonder bloem, zonder leeuwerik of hart.
Mijn hart, zwarte appel, is op zoek naar de
ontrouwe vreemdeling die mij niet noemt.
De middag raakt met motregen bewoond.
In de jasmijnen verstrijkt het aroma
van gans het verliefde woord dat niemand
mij tijdens zoete uren heeft gezegd.
Hij verkoos mij zwijgzaam en nam met zich
mijn mooiste vleugels en mijn mooiste klachten.
Ach, mij verlichten zo donkere lampen.
En hoe droef is mijn ziel zonder haar schaduw.


ROZEN GELIJK MUNTEN

Tot jou, Jezus, in lange nachten bid ik
wanneer de sterren in hun volle bloei staan.
En al ik tot je bid, kaars in de hand,
dooft de lucifer in zijn droefheid uit,
gelijk de wind worden mijn woorden koeler
de uitdrukking van mijn gezicht wordt aarde.
"Amen" hoor ik me zeggen en de stilte
omhult me als een nooit ontsloten brief.
Jezus, die van het kruis, jij die je afkeert,
jij, van het licht dat de kruiden beleeft,
van jou verlang ik voor mijn handen, in
dit zieke uur nu, rozen gelijk munten.
Heer, mijn verlosser, mijn zozeer geliefde,
ik weet in mijn verzoek rustig te blijven.
Mijn stem komt tot jou als tot de waterput.
Maar welke godsvrucht is dit, van droog water?


ZIEL

Ik heb niet meer bescherming dan de regen.
Een vogel in de stilte verzwijgt de
kinderlijke droefheid van de middag.
Mijn schemerdonkere ziel zoekt naar de gloed
van, aan mijn hand, de eenzaam enige ring
die de mond van mijn zoen voor zich behield.
Ik heb je lief, zei je, en in mijn oogleden
stierf je in een spraakloze zwarte zoen.
Nacht zonder maan. Mijn stem raakte verstrikt
in gefluit, en toen de wind ging aanzwellen
trok ze naar de rivier, het veld, de kooien
van gebroken zang die zich gevangen weet.
Onder welke schaduw ging ik gebukt?
Welke bliksemflits verduisterde mijn haar?
Neem me de liefde af die jij ontstak
want in die verre cellen brand ik op.


HET GEBEURT

Het gebeurt dat ik oud word, dat mijn vlees
reeds ontbladert want het is me vijandig.
Sterven of oud worden. De late middag,
de wit gebleekte nacht over mijn wangen
gebeuren mij, en mij gebeurt de droefheid
van mijn hart. Ik wist het niet toen ik kind was...
Ze spraken me over poppen van glas,
over het belang van de witte linten
in mijn blauwig haar, of namen me mee
naar de bioscoop, vertelden me leugens
die aan hen waren verteld, stopten mij
gezond en wel in een hoek van de tijd
tot ik - uiteindelijk - nu, op dit uur
van de klok die het middaguur aanduidt,
tegen mezelf zeg dat in mijn gezicht
de zon reeds onderging. Hoe lange dag...


E MAAN IN DE SCHEMERING

Tegen je schouders mijn gezicht neervlijen.
Een lelie die nog leeft, je dat vertellen.
Ik voel me schuldig aan je lange verzen
waar een blinde en zwarte vlam in brandt.
"Maan in de schemering" is een versregel
en al wat sterft of al wat wordt geboren:
het jurkje van de bloem, het blanke vlees
van orchideeën die bij liefde opengaan.
Je zien, lief, en mezelf zien in jouw blik,
je blauwe ring te zoenen, je omarmen
alsof de tijd voor altijd afscheid nam.
Wat is dat van verliezen en ontmoeten?
Langs een weg van laaiende blaren loopt
het rode noodlot van de vroege avond.
Jij, mijn zuiver water, en ik jouw water.
Maar mijn schandaal ben jij, geheime lief.


MIJN RIJK

Mijn rijk is dat van mysterieuze sterren,
van vuur dat ruist in de zonsondergang.
De hemel met zijn zonbeschenen blauw
is in mijn ogen wonderbaarlijk doek.
Niet de man, de engel is mij nabij.
Zijn schaduw wordt mij zonlicht in mijn lenden.
Ik zocht een woord om zijn manier te vatten,
en in zijn voetspoor voel ik me de kudde.
Mijn rijk is van de baren van de zee
die nooit, zo heftig zijn ze, rust verschaffen.
Van vaste sterren tot en met de ogen
zijn schepsels van een zeer zachtmoedige liefde.
Valt regen is het omdat ik traag regen
en daagt het is het omdat ik ontwaak.
Bij nachtval, als de hemel mij niet meer
verschijnt, is de wind van mijn rijk verstild.


VAN BUITEN

De takken wuiven in de vroege morgen je
de welkomgeuren van de rozen toe.
De witte vlinders van mijn handen kan
toch niemand zien. En hoe ze je omzwermen!
Waar je ook bent, mijn liefde roept om jou.
Ik wil dat je me hoort; het is nu tijd
dat we elkaar ontmoeten; zie je niet
hoe wezens, zonder weten, elkaar zoeken?
Mijn vriend, mijn liefste, laat me toe te zeggen,
en zeg jij ook: nu is de tijd gekomen.
De tranen met hun lichtjes van de dauw,
de wind van helder glas, de hoge golven
zoeken ons, hoog aan het uitslaan, sinds gisteren.
Wegen gaan open, bomen, dageraden.
Onze zoenen, liefste, talloze zoenen
en nog één meer, ik kende ze van buiten.
Onder de roodachtige zon van bloemen
binnen mijn schaduw wacht ik steeds op jou.


BELANGRIJKE AANTEKENINGEN

Ik heb de wind geteld, de lucht, de hemel,
de nevel, de motregen en de dauw.
Ik tel het gras erbij, de zon, de trage
schaduw van oogst in tarwe omgezet.
Kruiden schrijf ik in, stengels, takken, vuur,
avondschemeringen, sterren en schepen.
Ik doe mijn best geen stilte te vergeten,
geen zachte stem, geen enkele getuige.
En toch weet ik dat ik nog tekort schiet
in zoveel zaken. Kijk, dit is mijn boek:
het doorgaan van de niet te tellen dag,
van hoeveel de meidoorns hebben gezwegen
zodat verliefden het zich zouden zeggen.
Mijn woord kan méér dan de vergetelheid.
Al wordt veel opgeschreven, we vergeten
het beven van de maan, ergens geblaf,
de lakens die van het bed zijn gevallen,
de liefde ginds die clandestien ontstaat.


Terug naar Index